İnsanların devamlı ikamet ettikleri, çalıştıkları ve temel ihtiyaçlarını karşıladıkları yerlerin dışına inanç çekim merkezlerine, dini inançlarını tatmin etmek amacıyla yaptıkları ve bu seyahatleri sırasında genellikle turizm işletmelerinin ürettiği mal ve hizmetleri talep ederek, geçici konaklamalardan doğan olaylar ve ilişkiler bütünü olarak tanımlanabilen “İnanç Turizmi” Bosna Hersek’te çok büyük öneme sahiptir.
Çünkü, günümüzde parasal ve kitlesel bir olay haline gelen turizmin yarattığı ekonomik, sosyal kültürel ve politik etkiler, nedeniyle Bosna Hersek’in ekonomisi ile uluslararası ekonomik ve politik ilişkileri açısından önemli sonuçlar doğurabilecek bir güce sahiptir. Bu bağlamda dini inançları nedeniyle Hac görevlerini yerine getirmek amacıyla yapılan büyük göç hareketlerinin, ekonomik ve sosyal bakımdan ülkeleri etkileme özellikleri her zaman göz önünde tutulması gereken bir unsur olmalıdır.
Jeopolitik, jeo-stratejik konumu itibariyle medeniyetleri ve kültürlerin birleştiği yerde, Bosna Hersek’in ekonomisinin geliştirilmesi için İnanç Turizminin araç olarak değerlendirilmesi, bu güne kadar olduğu gibi bu günden sonra da Bosna Hersek’ e her inançtan olan insanların hoşgörü ile karşılanması hedef olmalıdır.
Dünya turizm hareketlerinden sahip olduğu potansiyel oranında daha fazla pay alabilmek, ülkesel ve bölgesel sosyo-ekonomik gelişmeyi sağlayabilecek katkılardan azami ölçüde yararlanabilmek, turizmi zaman ve mekân boyutunda yaygınlaştırmak amacıyla “İnanç Turizmi Projesi” Bosna Hersek Federasyonun tarafından hazırlanmaktadır.
Dünya turizm potansiyelinde, inançla ilgili seyahatlerin payı giderek artmaktadır. Giderek artan bu kültürel ve inanca dayalı ziyaretin Bosna Hersek’e sağlayacağı turizm gelirinden payı alması gerekmektedir. Avantajları iyi değerlendirebilmek amacıyla üç Semavi din olan İslam, Hıristiyanlık ve Museviliğin günümüze kadar ulaşan önemli ziyaret merkezlerinin(Sarajevo, Medjugorje, Prusac, Travnik, Trebinje), Kültür Bakanlığı ve yerel idarelerle de işbirliği içerisinde altyapı üstyapı eksikliklerinin giderilmesi, tanıtımının yapılarak ziyaretçi sayısının artırılmasıhedeflenmektedir.
Ziyaretçi sayısını arttırırken, öncelikli hedef yalnızca inanç turizminin yaratacağı ekonomik katkı değildir. Tabii ki bu katkı da önemlidir. Ancak, Bosna Hersek, sahip olduğu inanç merkezlerini insanların mutlu ve üretken olabilmeleri için “manevi beslenme” ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla ziyaret etmelerine imkân sağlamak da hedefler arasındadır.
Üç semavi din açısından önem taşıyan kutsal mekânların altyapı eksiklikleri giderilmeye çalışılırken, bu mekânların bulundukları yerleşimlere gelecek ziyaretçiler için konaklama, restoran gibi üstyapı tesislerinin de yapılması amacıyla özel sektörün yatırım yapması teşvik edilmektedir.
Bosna Hersek’te üç Semavi dini kutsal mekânları;
- Prusac; Boşnaklar Ayvaz Dede’ye olan manevi borçlarını yaklaşık 500 yıldan beri ödemeye çalışarak her yıl haziran ayının son pazar gününü festival şeklinde kutlamaktadır. Avrupa’daki Hac ya da Küçük Hac diye olarak Avrupa’da bilinmektedir-İslam
- Medjugorje; Aziz Meryem görüldüğü yer. Her sene yüz binlerce kişi bu küçük kasabaya ziyaret etmektedir-Hristiyanlık-Katolik.
- Sarajevo; Husrev Bey Cami, Ali Paşa Camii- İslam
- Sarajevo; Saraybosna Eski Sinagog- Yahudilik
- Sarajevo; Katolik Katedrali –Katoliklik
- Kladanj; Kızın Mağarası – İslam
- Travnik; Yeni Camii (Hasan Ağa Camii),1549’da Hasan Aga tarafından yaptırılmıştır. Kubbeli, tokça fakat mevzun minareli, şehrin üst kısımlarında bulunmaktadır.- İslam
- Travnik; Hacı Ali Camii, şehrin merkezinde bulunur. Mehmed Kukavica Paşa tarafından 1758 yılında yaptırılmıştı. Kesme taştan yapılan camiin kısmen sıvalı, kargir duvarlı, kesme taş minaresi vardır- İslam.
- Travnik; Perişan Mustafa Paşa’nın türbesi (1800), keskin köşeli baklavalarla süslü, başlıklı, altı sütün üstüne, altı köşe planlı açık bir kubbedir.
- Muhsinzade Abdullah ve Hafız Celaleddin Paşa’ların türbesi, baklava başlıklı, sekiz mermer bağlanmıştır. Üstünde tel kafes bir kubbe bulunmaktadır. Sağdaki kabir Celal, soldaki Abdullah Paşa’lara aittir. Muhsinzade Abdullah Paşa’ya ait olan kitabesi 1738, Celal Paşa’ya ait olanı ise (Bosna Valisi), 1813 tarihlidir. Bu iki birleşik türbe arasında birtakım yaprak süsleriyle müzeyyen kagir bir çeşme vardır.-İslam.
- Banja Luka: Ferhadija Camii – Ferhat Paşa tarafında 1579’de yaptırılmıştı-İslam
- Saraybosna: 1872 yıllında yapılmış olan Saborna Kilisesi- Ortodoksluk
- Olovo: XIV.y.y.’ında yapılan Manastır Sv.Gospe- Katoliklik.
- Kraljeva Sutjeska: XII.y.y’ında yapılan Manastır Sv. Ive Krstitelja-Katoliklik.